Katalysator

Een katalysator zorgt voor een vermindering van de giftige uitlaatgassen en is om die reden een belangrijk onderdeel van het uitlaatsysteem van een auto. Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen katalysatoren voor dieselmotoren en katalysatoren voor benzinemotoren. Dieselmotoren bevatten tweewegkatalysatoren en zijn vaak uitgerust met een roetfilter, terwijl benzinemotoren driewegkatalysatoren bevatten. De katalysator bevindt zich aan de voorzijde van het uitlaatsysteem van de auto. Om er zeker van te zijn dat u de juiste katalysator koopt, kunt u simpelweg het kenteken van uw auto invoeren. U krijgt vervolgens een lijst te zien waarin de katalysatoren die u kunt kopen genoemd worden. Ook kunt u de juiste katalysator vinden door het merk, model en motortype van uw voertuig in te voeren.

Wat doet een katalysator precies?

Voordat u een katalysator gaat kopen, is het wellicht goed om te weten hoe een katalysator eigenlijk werkt. Een katalysator zorgt ervoor dat schadelijke uitlaatgassen omgezet worden in minder schadelijke gassen. De schadelijke stoffen in uitlaatgassen bestaan uit koolstofmonoxide (CO), onverbrande koolwaterstoffen en stikstofoxiden (NO2). Koolstofmonoxide is een giftig gas dat kleur- en geurloos is en daardoor erg gevaarlijk kan zijn. Onverbrande koolwaterstoffen zijn giftige gassen die kankerverwekkend kunnen zijn en zich onder invloed van de zon omzetten in ozon. Stikstofoxiden zijn schadelijk voor de luchtwegen van mensen, dieren en plantensoorten en tasten de ozonlaag aan.

Een katalysator zorgt ervoor dat de schadelijke stoffen door middel van een chemisch proces omgezet worden in stikstof (N2), koolstofdioxide (CO2) en waterdamp (H2O). Stikstof is niet schadelijk en vormt maar liefst 78% van de lucht die we dagelijks inademen. Koolstofdioxide wordt niet alleen door auto’s uitgestoten, maar ook door mensen en industriële processen. Hoewel koolstofdioxide de veroorzaker is van het broeikaseffect, is het gas minder schadelijk dan koolstofmonoxide. Bovendien wordt de hoeveelheid koolstofdioxide zoveel mogelijk gereduceerd. Waterdamp is water in de gasfase, en ontstaat bij de ontbranding.

Hoe werkt een katalysator?

Om het hierboven beschreven chemische proces op gang te brengen, is het nodig een katalysator te installeren. Een katalysator bestaat uit een plaat met daarin een honingraatstructuur. Van binnen is de plaat bedekt met verschillende edelmetalen, waaronder platina. De giftige uitlaatgassen stromen op hoge temperaturen (tussen de 300 en 850 graden Celsius) door de plaat en brengen een chemisch proces, de katalysatie, op gang. Erg belangrijk bij dit chemische proces is de verhouding tussen lucht en benzine, ook wel lambdawaarde genoemd. De lambdawaarde wordt gemeten door de lambdasonde, een elektronisch onderdeel dat tussen de uitgang van de motor en de katalysator is geplaatst. Uiteraard zijn er ook nog andere belangrijke onderdelen die een rol spelen, zoals de uitlaatpijp, middendemper en einddemper.

Wanneer moet u een nieuwe katalysator kopen?

Theoretisch gezien zou u nooit een nieuwe katalysator hoeven te kopen. Tijdens het chemische proces verandert de katalysator namelijk niet en dus zou een onbeperkte levensduur niet ondenkbaar zijn. Toch blijkt in de praktijk dat een nieuwe katalysator in de auto soms echt noodzakelijk is. Bij Mister-Auto kunt u daarom online verschillende katalysatoren kopen ter vervanging van versleten exemplaren.

Gemiddeld gaat een katalysator 100.000 kilometer of 5 jaar mee. Het kan natuurlijk voorkomen dat de katalysator eerder verslijt, bijvoorbeeld als een gevolg van mechanische schade van buitenaf. Als u wilt weten in wat voor staat uw katalysator verkeert, moet u een zogenaamde 4-gastest doen. Deze test wordt standaard afgenomen tijdens de algemene periodieke keuring (APK). Tijdens een 4-gastest wordt er gekeken naar de verhouding tussen de verschillende uitlaatgassen, uitgedrukt in de lambdawaarde. De lambdawaarde moet tussen de 0,97 en 1,03 zijn. Als de waarden hoger of lager zijn, wordt het tijd om een nieuwe katalysator te kopen.